Για τους Καρπάθιους αποτελεί μεγάλη τιμή και υπερηφάνεια για την καταγωγή του Ανδρέα Λεντάκης είχε καταγωγή από την Όλυμπο Καρπάθου. έτσι ανακοινώθηκε οτι το  θα αξιοποιηθούν ογδόντα στρέμματα ως πάρκο, στη θέση του εργοστασίου της  ΠΥΡΚΑΛ που μεταφέρεται στο Λαύριο.Εστί το πάρκο, όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, θα πάρει το όνομα του πρώην δημάρχου Υμηττού, Ανδρέα Λεντάκης.

Written by on 04/04/2021

41 Views

Ο πατέρας του, Βασίλειος Λεντάκης, είχε καταγωγή από την Όλυμπο της Καρπάθου και σε έρευνα του συντοπίτη του Γιώργου Τσαμπανάκη αποδεικνύεται ότι το αυθεντικό οικογενειακό επώνυμο ήταν Πρωτόπαπας κι ήταν κλάδος της πολυμελέστερης φαμίλιας της Ολύμπου Καρπάθου.

Από  την πλευρά του πατέρα του Αντρέα, ο προ-πάππους ονομαζόταν Βασίλης του Νικολή του Πρωτόπαππα. Αυτός παντρεύτηκε τη Καλίτσα του Λεντή του Διακολιού, του ονομαζόμενου «Λεντάκη» λόγω της μικροκαμωμένης σωματικής διαπλάσεως. Σύμφωνα λοιπόν με τον Ολυμπίτη ερευνητή Γ. Τσαμπανάκη, το μητρικό επώνυμο άλλαξε στην πράξη το πατρικό, μια πρακτική που δεν ήταν άγνωστη για το χωριό. Ένα από τα παιδιά του, ο Λεντής (Ηλίας) Β. Λεντάκης  παντρεύτηκε την Ολυμπίτισσα Μορφίνη του Αντρούλη του Μιχαλάκη και απέκτησαν δυο παιδιά, τον Βασίλη και την Καλίτσα. Αυτός ο Βασίλης, που γεννήθηκε στην Όλυμπο το 1884 ,ήταν ο πατέρας του Αντρέα.

Στις αρχές του 20ου αιώνα, όπως πολλοί Καρπάθιοι, μετανάστευσε στον Πειραιά, δούλεψε στα λατομεία κι από εκεί βρέθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και με μια παρέα Καρπάθιων μεταναστών έφτασε στην Αβησσυνία.

Αντλώντας πληροφορίες από το βιβλίο του μεγαλύτερου αδελφού του Αντρέα, Μιχάλη Λεντάκη, (Ethiopia, The view from Within, London 2005) μαθαίνουμε ότι 13 νεαροί Καρπάθιοι φτάνουν στην πόλη Ντίρε Ντάουα και αρχικά δουλεύουν στις κατασκευές του σιδηρόδρομου. Μεταξύ τους τα τρία αδέλφια Ασλανίδη, τα αδέλφια Πάχου, ο Δήμαρχος και ο Τσέρκης. Το ρεύμα των ευρωπαίων μεταναστών ήταν μεγάλο γιατί ο αυτοκράτορας προσέφερε μεγάλες διευκολύνσεις στους ξένους.Να σημειώσουμε ότι το 1918, όταν ιδρύεται η Ελληνική Κοινότητα της Αντίς Αμπέμπα, λειτουργούν ήδη ο Καρπαθιακός Εκπαιδευτικός Σύλλογος και ο Παρροδιακός Εκπαιδευτικός Σύλλογος.

Ο Βασίλης Λεντάκης δούλεψε στην ανέγερση των ανακτόρων του αυτοκράτορα Μενελίκ Β’ (1889-1913), μάλιστα ο ίδιος ανέλαβε και έχτισε το παλάτι του στην πόλη Fin Fine. Επίσης στην πόλη Ναζαρέτ έχτισε την Αυτοκρατορική κατοικία, την αγορά και το σχολείο. Ανάμεσα στα έργα που ανέλαβε ήταν ο καθεδρικός ναός του Αγίου Γεωργίου, της Αντίς Αμπέμπα, καθώς και αρκετές ακόμη εκκλησίες. Ένα έργο που τον χαρακτηρίζει είναι το άγαλμα της ελευθερίας, που στήθηκε στην κεντρική πλατεία της πρωτεύουσας. Αυτό το έργο ονομαζόταν «Λέων του Ιούδα» και ήταν το εθνικό έμβλημα της αυτοκρατορικής Αιθιοπίας (ο Αυτοκράτορας της Αιθιοπίας έφερε τους τίτλους «Εκλεκτός του Θεού» και « Κατακτών Λέων της φυλής του Ιούδα»).

Για τις υπηρεσίες του ο πρωτομάστορας Βασίλης Λεντάκης βραβεύτηκε από τον Βασιλιά και συνδέθηκε (άραγε παντρεύτηκε;) με την Αιθιοπίδα Ουαλέτε Μάριαμ,  έκαναν και ένα γιο, τον Ηλία. Όμως το 1930, διάλεξε να παντρευτεί μια Καρπαθιά και η μοίρα του ήταν η Ευαγγελία Μιχαήλ Νουάρου, με καταγωγή από το χωριό Μενετές.

Το πρώτο τους παιδί, ήταν η Ασπασία, που όμως πέθανε πολύ νωρίς, στη συνέχεια γεννήθηκε ο Μιχάλης (16.8.1932) και ακολούθησε ο Αντρέας (5.9.1935),  όμως η μητέρα πέθανε στα ξαφνικά το 1938. Ο Μιχάλης και ο μικρός Αντρέας μετακομίζουν στο σπίτι της αδελφής της μητέρας του, θα μεγαλώσουν με την Ευδοκία Νουάρου και τον σύζυγο της, τον Ανδρέα Κουσουμπέση, από το Πήλιο. Ο πατέρας του Ανδρέα και σπουδαίος μάστορας, Βασίλης συνέχισε την εργασία στις κατασκευές μέχρι το 1946, όπου αρρώστησε και πέθανε από επιδημία τύφου στην πόλη Ναζαρέτ.

Οφείλουμε να επαναλάβουμε ότι έπειτα από ενδελεχή έρευνα του Συμβούλου Πολιτισμού της Περιφερειακής Ενότητας Καρπάθου – Κάσου, κ. Γιώργου Τσαμπανάκη, δεν βρέθηκε καμιά πληροφορία που να αποδίδει κρητικές ρίζες στον Αντρέα Β. Λεντάκη.

 

Αυτόφωτος αγωνιστής

Ο Ανδρέας Λεντάκης έρχεται στην Ελλάδα το 1953, ήταν ήδη πρώτος στα γράμματα  ήδη μιλά 5-6 γλώσσες, ως αριστούχος γίνεται-υπότροφος της Ελληνικής Κοινότητας, έτσι εγγράφεται στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία, όμως κατά τη διάρκεια των σπουδών και εξαιτίας της έντονης φοιτητικής  δράσης, του αφαίρεσαν την ελληνική ιθαγένεια για 19 χρόνια.

Μπροστάρης στους αγώνες των δεκαετιών 1950-60, ιδρυτικό μέλος της «Νεολαίας Λαμπράκη», οΛεντάκης είναι ο πρώτος πολιτικός κρατούμενος φοιτητής, μαζί με ακόμη ένα φοιτητή της ιατρικής, τον Τάκη Γεωργίου.

Κατά τη διάρκεια της χούντας παρέμεινε στη φυλακή και την εξορία για τέσσερα χρόνια. Τον έστειλαν στην Άνδρο και τη Μήλο, εκεί είχε την ευκαιρία να ασχοληθεί  με την ιστορία των νησιών και να γράψει βιβλία, με αποτέλεσμα να προωθήσει σημαντικά την ιστοριογραφία της Μήλου. Αργότερα πέρασε από τις φυλακές Αβέρωφ και Αίγινας, επίσης βρέθηκε στη Λέρο (στο Παρθένι και στο Λακκί) και στον Ωρωπό.

Το 1977, στην μεταπολίτευση, εκλέγεται πρόεδρος της ΕΔΑ  (1987-1993) και τον επόμενο χρόνο δήμαρχος Υμηττού, όπου και επανεξελέγη ακόμη δύο φορές (1982, 1986). Στις εκλογές του 1989 και 1990 εξελέγη βουλευτής με τον Συνασπισμό, παραιτήθηκε όμως το 1993 για να εκλεγεί στις εκλογές τις ίδιας χρονιάς με την Πολιτική Άνοιξη.  Στον απολογισμό του κοινοβουλευτικού έργου του (1993-1996) καταγράφονται 597 ερωτήσεις σε υπουργούς, 73 επίκαιρες ερωτήσεις, 285 αναφορές.

Εμπνευστής και θεμελιωτής πανελλήνιων θεσμών, των Κέντρων Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων,(ίδρυσε το πρώτο ΚΑΠΗ το 1981 και σήμερα φτάνουμε να μετράμε 900),  του Ε.Α.Π. (Ελεύθερου Ανοικτού Πανεπιστημίου), του Θεάτρου Βράχων Υμηττού-Βύρωνα (σήμερα ονομάζεται «Μελίνα Μερκούρη»), αλλά και του γνωστού προγράμματος «Φροντίδα στο σπίτι», που αφού πέρασε μια δεκαετία άρχισε να εφαρμόζεται στους δήμους με όνομα «Βοήθεια στο σπίτι» κ.α.

Ο Λεντάκης οργάνωσε διακρατικά, πιλοτικά προγράμματα πρόληψης από τη χρήση τοξικών ουσιών και αξιοποίησης ελεύθερου χρόνου των εφήβων μέσα στα σχολεία και στο ωρολόγιο πρόγραμμά τους, σε συνεργασία με τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, την Π.Ο.Υ. και την Ιατρική Σχολή Αθηνών, ενώ, παράλληλα, καινοτομεί με προγράμματα Συμβουλευτικής και ψυχολογικής υποστήριξης σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες και στην κοινότητα σε συνεργασία με τη Γ.Γ. Νέας Γενιάς.
Το συγγραφικό του έργο αριθμεί περισσότερα από 30 βιβλία, (ιστορικά, αρχαιολογικά, λογοτεχνικά, εθνολογικά). Δημοσίευσε πάνω από 450 λήμματα στη Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια και στην Εγκυκλοπαίδεια «Υδρία».

 

 

Τα χρόνια της ωριμότητας, η Κάρπαθος, το αναπάντεχο τέλος

Το 1989, με αφορμή ένα συνέδριο, ταξιδεύει για την Κάρπαθο κι από τότε δένεται μαζί της, δεν υπάρχει καλοκαίρι να μην περάσει, έστω για λίγες ημέρες, από το νησί με την οικογένεια και φίλους. Εκείνα τα χρόνια ήταν βουλευτής, αρκετοί Καρπάθιοι περνούν από το γραφείο του, των επισκέπτονται και μοιράζονται τα προβλήματα του νησιού κι εκείνος στέκει δίπλα τους, γίνεται αρωγός, βοηθά την ανάπτυξη του τόπου. Μάλιστα το 1993, στις πλημμύρες του Διαφανίου, θα προσφέρει ακόμη και το μηνίατικο του, την βουλευτική του αποζημίωση. Αυτή η πράξη ήταν μια συνήθεια ζωής για τον Αντρέα Λεντάκη!

Κι ενώ βρισκόταν στα πρώτα χρόνια της εξηκοστής δεκαετίας, σε ηλικία ώριμη για να προσφέρει ακόμη περισσότερα, στα ξαφνικά, στις 20 Μαρτίου 1997, ήρθε το έμφραγμα και έκοψε το νήμα της ζωή του.

Ο Λεντάκης είχε όλα τα χαρακτηριστικά του ηγέτη, κατανοούσε βαθιά τις ανθρώπινες αδυναμίες, έβλεπε μπροστά και μπορούσε να δώσει εφαρμόσιμες  λύσεις.

Η στάση της ζωής του δεν αφήνει αμφιβολίες, προχωρούσε με σημαία τα ανθρώπινα δικαιώματα μακριά από οπορτουνιστικές τακτικές και για αυτό δεν δίστασε να παίξει κορώνα-γράμματα την ίδια του τη ζωή.

Τα βιβλία και οι μελέτες του, ο θησαυρός των έργων και του μυαλού του, ευτυχώς έχουν βρει σπίτι, πρόκειται για το ίδρυμα πολιτισμού και εκπαίδευσης Ανδρέα Λεντάκη, εκεί ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να έχει ολοκληρωμένη εικόνα για τον

Όμως ο τόπος καταγωγής του, η Κάρπαθος, του οφείλει μια μεγάλη τιμή.

 

Πηγές

Ίδρυμα Πολιτισμού και Εκπαίδευσης Α. Λεντάκης http://www.ledakis.gr

Φωτεινή Λεντάκη

Μιχάλη Λεντάκη, Ethiopia, The view from Within, London 2005

Γιώργος Τσαμπανάκης

Καρπαθιακή Ηχώ, τεύχος 446 ,Σεπτ 2010

 


Reader's opinions

Leave a Reply


Current track

Title

Artist