Μορφία Διακογεωργίου:Στην Όλυμπο, ο Άη Δημήτρης στέκεται από το 1900 στα ριζά της κορυφογραμμής, στο τέλος μιας σειράς ανεμόμυλων.

Στην Όλυμπο, ο Άη Δημήτρης στέκεται από το 1900 στα ριζά της κορυφογραμμής, στο τέλος μιας σειράς ανεμόμυλων.

Φροντισμένος από τους συνεπίτροπους, Αρχοντούλα Καστελλοριζιού – Χαψή και Μιχάλη Νικολαΐδη.

Έχει τη χάρη ο Άγιος να παίρνει το μύρο από τα ρόδα της ανατολής, κάθε αυγή και το χρώμα από τα μπουκέτα των χρυσανθέμων και των πανσέδων της δύσης, κάθε δειλινό.

Την ημέρα της εορτής του, στο πλατύ του Αγίου, πραγματοποιούνταν η γενική συνέλευση των δημοτών μέχρι το 1912, να παρθούν αποφάσεις που αφορούσαν στην οργάνωση της κοινότητας για τη χειμερινή περίοδο. Γεωργοί και κτηνοτρόφοι έπρεπε να ζουν αρμονικά, ώστε να καταστήσουν γόνιμη την πέτρα, να επιβιώσουν άνθρωποι και ζωντανά, στον περίκλειστο τόπο.

Στο πλατύ του Άη Δημήτρη συγκέντρωσαν οι Ολυμπίτες τους νεκρούς τους από τον φονικό σεισμό του 1848, για να ταφούν στα γύρω ιδιόκτητα εκκλησάκια, που μέχρι το 1920 λειτουργούσαν ως κοιμητήρια.

Στην αυλή του Αγίου έλεγαν οι γιαγιάδες μας, κατέβαιναν και οι αναράες (νυχτερινά φαντάσματα) κάθε βράδυ στις δώδεκα για να χορέψουν με τα κουδούνια τους κι αλίμονο σ’ όποιον περνούσε εκείνη την ώρα και τις έβλεπε, έχανε τα συλλοϊκά του…

Δεν είναι τυχαίο που στη γειτονιά υπάρχουν συνολικά πέντε εκκλησάκια.

Το θεϊκό, το ανθρώπινο και το υπερφυσικό στοιχείο συνυπάρχουν και επικοινωνούν στο πλατύ του Άη Δημήτρη, όπως και στην ψυχή του ανθρώπου.

 

Παραθέτω την παράδοση δοσμένη στο γλωσσικό μας ιδίωμα, σε έμμετρο λόγο, από το σημαντικό για τον πολιτισμό μας βιβλίο, του ποιητή Γιώργου Ν. Κανάκη : «Κωσταντής».

 

(…)Μνια βραϋνήπ πάλ’ η λαλλά ήλεεγ για αναράες,

που βγαίννουτ τα μεσάνυχτα και πιάννουτ τους χαβάες.

Έχουν οριές και κέρατσα, φορού τσαμπαλολέσι,

έχουκ και τσαμπουνιέρηες, που παίντζουν μες τημ μέση!

Προές φορούν απάνω τω, κραούκ κ΄ αγνινοράβδια,

άγκιναν έχουκ και κουσπίχ, χοντρά ’ν’ ωσάφ φαλάγγια!

Και κρέμμουται απάνω τω μπόλικα χαχλαμπίλια,

ως κρέμμουται τον Άοστο στο κλήμα τα σταφύλια.

Ως αρκινούσιτ τοχ χορό αντιουνούν οι ήχοι!

σαν είναιν εις το κέφιτ τωθ Θέ’ μου! Να μημ μας τύχει.

Τ’ Άη Γημήτρη την αυλή έχουγ για χοροστάσι,

εκειά ακριβώς στις δώδεκα λέουσιπ πως σφαντάτσει.

Μες στα Φουρκία η φωλιά και το βασίλειό τω,

αμμ’ άθρωπος ’εν έχει ’ει τις κόρες τωμ μακιώ τω.

«Στις δώδεκα μηπ παίρνετε ποτέ την ανηφόρα,

παιά μου, ν’ ανεμένετε ν’ αποπερνά η ώρα».

Ελέα κ’ εσταυρώνναμ μας με το δεξίτ το χέρι,

εφτύννακ κ’ εφυσούσασιν να φύουμ με τ’ αέρι…

Δυο μαντζαρόλλες έρκουτται κ’ απέει πίσω πάλι

και ακριβώς στις δώδεκα τηβ βραϋνήτ την άλλη,

Στο ίδιομ μέρος έρκουτται και τοχ χορότ τωκ κάμνουν

και μες στο μέσοτ της νυχτός στον ίδιο δρόμολ λάμνουν.

Μόνο στις Μίθθες κάουται μέχρι να γιαφωτίσει,

μέχρι να βgει ο ήλϊος να λαμπυρίσει η φύση.

Έχει σελλάι ευρύχωροπ που μέσα τριππηούσι

κ’ όλα τ’ αγρίμια της νυχτός από τοφ φόο κλιούσι.

Κυλούσι πέτρες, κάμνουσιν οχλοβοήμ μεάλη,

άφτου φωκιές και φαίνεται ’π’ αλάρgου το καψάλι! (…)

 

Μ’ αυτές τις αφηγήσεις, που τόσο ποιητικά εκφράστηκαν από τον Γιώργο, οι άνθρωποί μας φρόντιζαν να αποτρέπουν τα παιδιά να σοεύgουν (τριγυρνούν) τις νύχτες στα τρίστρατα της Ολύμπου, τότε που η κοινότητα έσφυζε από ζωή, είχε ψυχή τρανή που γεννούσε μικρά θαύματα.

 

Ας φροντίζει ο Άγιος για όλον τον κόσμο!

Χρόνια πολλά στους εορτάζοντες και στις εορτάζουσες.