Η ΟΛΥΜΠΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΗΜΗ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΦΟΡΕΣΙΑ ΣΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ.

Η ΟΛΥΜΠΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΗΜΗ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΦΟΡΕΣΙΑ ΣΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ
Ο ιδιοφυής ελιγμός των ανθρώπων, στο πέρασμα των καιρών, φαινόμενο απότοκο της εξέλιξης και της μόδας, επέφερε μια σταδιακή εξέλιξη και στον τρόπο που ντύνονται. Πολλές υπήρξαν οι εσώτερες διεργασίες που διαμόρφωσαν και τη σημερινή επίσημη γυναικεία φορεσιά της Ολύμπου, όταν πλέον μετα τον πόλεμο άνοιξαν “οι Αμερικές και οι Ευρώπες” όπου τα υφάσματα και τα πλουμιά ήταν χάρμα οφθαλμών. Έτσι δόθηκε η ευκαιρία στις Ολυμπίτισσες να επανεπινοήσουν τη σχέση με το παρελθόν τους, χωρίς όμως η ένταση των εποχών να αλλοιώσουν τα βασικά χαρακτηριστικά της.

Επειδή πολλοί από σας μου ζήτησαν μια περιγραφή της γυναικείας φορεσιάς της Ολύμπου, την οποία όπως έχω αποδείξει πλειστάκις, θαυμάζω, σέβομαι και τιμώ, όπως βεβαίως και οι γυναίκες βεβαίως που τη φοράνε, επέλεξα να ανατρέξω , στα 1947 και να σας μεταφέρω την περιγραφή της που έκανε η αξέχαστη λαογράφος Αθηνά Ταρσούλη, στον πρώτο τόμο της σειράς Δωδεκάνησα ( σ.153-157).

Οφείλω ευχαριστίες στην δεσποινίδα Καλλιόπη Μ Οικονόμου που δέχθηκε να την φωτογραφίσω με την επίσημη Ολυμπίτικη φορεσιά στο Διαφανιώτικο σπίτι της Φούλας Ι. Χατζηδάκη.
Τα παλιότερα ιδίως χρόνια η γιορτινή φορεσιά της Ολυμπίτισσας ηταν πολυτελέστατη αποτελούμενη από μία πλατομάνικη υφαντή ποκάμισα με βαρύτιμα μεταξωτά κεντήματα στο γύρο, στα μανίκια, στο στήθος ως κάτω και κάτω, σαν πετραχήλι, που σήμερα σπάνια βρίσκονται παρόμοιες.

Ανάλογα με το διακοσμητικό σχέδιο του κεντήματος, τις ποταμίσες αυτές τις έλεγαν άλλες “μαουντάτες” γιατί το κέντημα παρίστανε μαούνες, άλλες “σταφυλάτες” άλλες “μηλάτες” και λοιπά. Στο στήθος κρεμούσαν αρμαθιές τα φλουριά και στη μέση τύλιγαν δυο-τρεις βόλτες στο φαρδύ και μακρύ χρυσοΰφαντο “ δίμουρο ζώσμα” , δηλ. μια χρυσή ζώνη με δύο όψεις.

΄Αλλο είδος φορεσιάς από τις πολυτελέστερες ήταν εκείνη με την απλή μεν ποκάμισα αλλά με το μεταξωτό “καβάδι” το γεμάτο πολύτροπα κεντήματα στις γύρω-γύρω άκρες, στα μανίκια, στο στήθος και στις “φτερούγες” τις κάτω γωνίες του καβαδιού. Με τον καιρό το λουσάτο “καβάδι” αντικαταστάθηκε από το χρυσό υφαντό “κοντόχι” είδος κοντογούνι με γούνες στα μανίκια, συμπληρωμένο στο πάνω μέρος από φούστα μάλλινη η μεταξωτή ραμμένη σε όμοιο μπουστάκι.
Όσο για το στολισμό της κεφαλής, αφού πρώτα έπλεκαν με ασημοκλωστές τα “τσουλιά”( κοτσίδες κρεμαστές) και έδεναν το κεφάλι με ένα σφιχτό τσεμπέρι προσάρμοζαν έπειτα από κάτω από το μέτωπο τόν “κουτελλίτη”, μία χρυσή κορδέλα με φλουριά αλυσίδες και μικρές ασημένιες φούντες ενώ πίσω από την πλάτη κρεμούσαν την “πλεξούδα” με τα “κούφια μασούρια” και τα “καρύδια”.

΄Ολα αυτά ήταν μία μεγάλη αλυσίδα γεμάτη ασημένια κοσμήματα και διάφορα ψιλό δουλεμένα μπιχλιμπίδια. Ακολουθούσαν τα αργυρά “στεφάνια” με τα πολύχρωμα πετράδια στην κορυφή της κεφαλής, ενώ από τα πλάγια κρέμονταν, καρφωμένα στο τσεμπέρι, άλλα κοσμήματα, τα “μηλιγγούδια” και πάνω από το μέτωπο ανάκατα με τα φλουριά του “κουτελλίτη”, οι “βολόνες” ,τριγωνικά βελονωτάστολίδια. Μαζί με τα σκουλαρίκια τα λεγόμενα “καμπάνες” κρεμούσαν ακόμη από το τσεμπέρι τις βέργες και τα χρυσά τρυπητήρι για με τους πελώριους χαλκάδες, όπως αυτούς που φορούν οι μαύροι της Αιθιοπίας.
Στο στήθος αρχίζοντας από το στολισμό του λαιμού, έβαζαν πρώτα τα “μανάκια” ασημένιο περιδέραιο, “τα μερτζάνια” (κοράλια) και τους κλώνους που με αυτούς γέμιζαν όλο το στήθος αλυσίδες με τα χρυσά νομίσματα , “μαχμουντιέδες”, , “ντούμπλες”, “ αγιοκωνσταντινάτα, τούρκικες λίρες και βενέτικα φλουριά.
Μ αυτό το βαρύτιμο φορτίο που έφτανε πολλές φορές ως ΄κάτω στα πόδια και κουδούνιζε με το περπάτημα, οι γυναίκες της Καρπάθου, στα παλιά ευτυχισμένα χρόνια, έμοιαζαν με κινητά χρυσοχοεία, τόσο που,καθώς έλεγα στον τόπο, “όταν ήκουες το χοχλαϊσμό των ασημιών και των χρυσαφικών από τις φλουροφορτωμένες κόρες,ήχανες τον πούσουλά σου”.

Κείμενο καί Φωτογραφίες:Αριστείδη Ε. Μιαούλη