Στα βόρεια του νησιού του Αιγαίου, της Καρπάθου, το χωριό Όλυμπος στην κορυφή του λόφου φιλοξενεί μία από τις λίγες μητριαρχικές κοινωνίες στην Ελλάδα που αντιστέκονται στον τουρισμό και την τυποποίηση του τρόπου ζωής.

Στο εργαστήριό του σε ένα στενό δρομάκι του Ολύμπου, που έχει λιγότερους από 300 κατοίκους, η Ρηγοπούλα Παυλίδη δουλεύει στη ραπτομηχανή του.

«Εδώ, οι γυναίκες κάνουν κουμάντο!», διακηρύσσει περήφανα. Ο Γιάννης, ο σύζυγος, γνέφει καταφατικά ζωγραφίζοντας εικόνες.

Πριν λίγα χρόνια διατηρούσε την ταβέρνα «Όλυμπος» στο ομώνυμο χωριό. Τώρα όμως είναι η Μαρίνα, η μεγάλη του κόρη, που το έχει αναλάβει.

«Μου αρέσει να λέω ότι ο άντρας είναι ο αρχηγός της οικογένειας και η γυναίκα ο λαιμός. Είναι αυτή που κατευθύνει τις αποφάσεις που παίρνει ο άντρας», λανσάρει η Μαρίνα.

 

Η Άννα, η κόρη της, είναι μόλις 13 ετών, αλλά ξέρει ότι μια μέρα θα πάρει τη δάδα: «Είναι κληρονομιά της γιαγιάς μου και θα είμαι περήφανη που θα το φροντίσω!».

Αλλά αυτό το σύστημα κληρονομικότητας ωφελεί μόνο τους μεγαλύτερους της οικογένειας.

“Τα μικρότερα κορίτσια έπρεπε να μείνουν στο νησί για να είναι στην υπηρεσία των μεγάλων. Δημιουργήθηκε ένα είδος κοινωνικής κάστας”, υπογραμμίζει ο Alain Chabloz, μέλος της Société de Géographie de Genève που έχει μελετήσει το θέμα.

Η Γιωργία Φουρτίνα, η μικρότερη της οικογένειάς της και που δεν έχει παντρευτεί, δεν αισθάνεται ότι η κοινωνία του Ολύμπου είναι τόσο προοδευτική: «Είναι μια μικρή κοινωνία όπου μια γυναίκα μόνη στο καφενείο είναι συνοφρυωμένη», εκμυστηρεύεται.

Οι γυναίκες της Ολύμπου φορούν παραδοσιακά κεντητές φορεσιές που αποτελούνται από ανθισμένες ποδιές, μαντίλα και δερμάτινες μπότες.

Αληθινοί θησαυροί, αυτά τα ρούχα είναι μέρος της προίκας.

Είναι και οι γυναίκες που φτιάχνουν το ψωμί στους πέτρινους φούρνους.

Η Ειρήνη Χατζηπαπά, 50 ετών, είναι η νεότερη γυναίκα της Ολύμπου που εξακολουθεί να φοράει αυτό το σετ καθημερινά.

«Έμαθα στην κόρη μου να κεντάει, αλλά εκτός από τις γιορτές δεν φοράει αυτή τη στολή που δεν είναι προσαρμοσμένη στη σύγχρονη ζωή», εκμυστηρεύεται ο φούρναρης.

Όμως, η μητέρα του, Σοφία, 70 ετών, που κρατάει αριστοτεχνικά τον καφέ της, ανησυχεί.

«Η φορεσιά μας γίνεται απλώς φολκλόρ για τις γιορτές… Ο κόσμος μας εξαφανίζεται!», θρηνεί.

mr/yap/sba